Star Wars VI in Lille

[KrisG]

Dit was mogelijk het concert waar ik het meest naar uitgekeken heb in mijn ganse concertleven. Ik vind dat John Williams in Return of the Jedi de muziek nog naar een hoger niveau tilt, zeker in de 2e helft van de film. Deze filmmuziek wordt wel af en toe eens gespeeld maar dan meestal in een eventzaal met +10.000 man en dat is niet de setting waar ik op aan het wachten was. Nadat ze in Lille IV en V hadden gebracht was de hoop dus groot dat ze dit seizoen VI gingen brengen en dit bleek te kloppen! Ik had wel wat schrik voor het publiek : Salle Nouveau Siècle heeft op dat gebied een barslechte reputatie en ik wist dat het sowieso geen perfecte beleving kon zijn. Er was idd toch redelijk veel gebabbel maar ik had het ergens erger verwacht dus ik heb er toch kunnen van genieten. Na eerdere uitstekende ervaringen met Ernst Van Thiel in Star Wars was ik zeer tevreden dat hij opnieuw de dirigent was. De avond begon wel een beetje in mineur want net voor het concert kwam de aankondiging dat een muzikant van het ONL die dag was gestorven. Het moet zeer moeilijk zijn geweest voor het orkest om in die omstandigheden te spelen. Ik had al iets min of meer gelijkaardig meegemaakt in Lille met een uitvoering van 2e Mahler net na de aanslagen in Paris, dit had toen een zeer zware indruk nagelaten op het orkest en de uitvoering is toen wel de mist ingegaan. Ik denk nu dat ze het net iets meer ingetogen hebben gespeeld, maar dat kwam de klankrijkdom eigenlijk enkel maar ten goede.

In het eerste deel zit eigenlijk niet zo veel muziek, toch niet voor het orkest. Bij Jabba The Hutt speelt het huisorkest bijvoorbeeld, maar er waren toch al enkele actiescènes die mooi begeleid waren. En de scène waarin Yoda sterft was schitterend begeleid door de 1e hoorn en 1e fluit. Dit is sowieso super fragiele muziek om te spelen, en je voelde wel dat het publiek toch meer aandacht had naar de meer uitbundige scènes.

Ik snap sommige kritieken wel dat ze VI wat te statisch vinden en de lange voorbereiding bij de Ewoks was te uitgesponnen vinden en daarom V de beste film vinden. Maar eens VI op gang komt zit er geen zwak moment meer in. De laatste 40 minuten of zo is er geen seconde waarin het orkest niet speelt en die muziek tilt de film naar een ander niveau. Bij de initiële aanval van de rebellenvloot op Endor hoorde ik voor het eerst de 1e trompet richting de unieke sound gaan van de originele opname door het London Symphony Orchestra. John Williams had zelfs speciaal voor het LSO gekozen bijna puur voor de uitmuntende 1e trompet daar. Ik heb sowieso genoten van de kopers, deze pupiters zijn dan ook meer dan rijkelijk bediend door John Williams. Zeker de trombones moeten een heel pak meer spelen dan ze gewoon zijn, maar als liefhebber van dit instrument hoor je mij hierover zeker niet klagen! Ik miste af en toe wel wat pure kracht door die kopers, een ultieme climax is er niet gekomen, maar dit gebrek aan kracht werd wel ruimschoots gecompenseerd door de rijkdom en kleurenpalet. Ik heb zelden een symfonisch concert gehoord met zo'n uitgebreid arsenaal aan klankkleuren. In de duistere passages kwamen de klarinetten en fagotten tot hun recht en bij de meer intieme passages heb ik genoten van de 1e hoorn en de fluiten. Al dat solowerk voor de 1e hoorn is super fragiel. Ik heb geen intonatieproblemen gehoord en het was zeer zuiver gebracht. Ik heb eigenlijk niet zo veel naar de film gekeken, ik ken die toch van buiten. Ik vond het geluid van de film bij momenten zelfs storend (het geluid van de film zelf stond nochtans niet zo luid). Bij eerdere uitvoeringen van Star Wars had ik dit nog niet opgemerkt. Maar dit pleit echt wel voor de kwaliteit van de partituur dat ik elke noot wou absorberen.

Een ander hoogtepunt was de aankomst van Darth Vader op de maan Endor. Deze passage wordt begeleid door een zeer vettig vibrato van de trombones. Bijna alles wat de strijkers hebben gebracht kun je ook als hoogtepunt beschouwen. Ze hebben alle thema's voortreffelijk neergezet, en dit steeds met een grote precisie en passende kleuren. De dreiging als het donkere spectrum van de film aan bod kwam, zat er steeds in. Met hierbij nog een speciale vermelding voor de zware snaren, waarbij de cello's echt verbluffend waren. Het slagwerk zat mooi in lijn met de kopers : dus niet alles uit de kast, maar de focus op precisie en af en toe eens raak uit de hoek komen als het nodig was.

Bij de finale clash tussen Darth Vader en Luke gaat de kwaliteit van de partituur nog een stapje de hoogte in. Dit was echt kippenvel. Bij deze passage zelfs puur naar het orkest gekeken om mijn focus volledig op de muziek te houden, en ik heb me dit niet beklaagd! Als de Emperor over de reling wordt gegooid krijg je een heel bijzonder klankenpalet dat me aartsmoeilijk lijkt om goed te krijgen en ook dit is super verlopen. Bij het aansteken van de toorts om het lichaam van Darth Vader te verbranden is de projectie van de film uitgevallen. Dus het concert is daar een goeie 5 minuten stopgezet. Dit was natuurlijk dodelijk voor de climax. Ze zijn een paar maten ervoor terug gestart maar je voelde dat de drive in het orkest ook weg was, en die arme 1e hoorn moest die fragiele solo nog eens herspelen hierdoor. Het was de laatste versie van VI, op zich is die beter dan het origineel, behalve het slot. Dat hebben ze volledig verpest met die extra vreugdescènes van overal. Het intieme slot is hierdoor verloren gegaan. John Williams heeft hierdoor ook wat extra maten moeten schrijven, maar het origineel werkte beter. Maar tegen de aftiteling zat ik er toch terug in. Het publiek was zeer enthousiast, maar ergens voelde je wel dat het meer een filmpubliek was dan een klassiek publiek, een echt klassiek publiek ging volledig uit zijn dak gaan voor zo'n glansprestatie van de dirigent en het orkest. En super attent dat Ernst Van Thiel de partituur in het applaus betrok.

Een concert om nooit te vergeten en een prachtig eerbetoon aan één van de beste werken ooit geschreven (zegt een Mahler en Shostakovich-fan ).