Concerto for Orchestra van Tan Dun

[KrisG]

Het eerste concert na een zinderende uitvoering van de tweede Symfonie van Mahler is altijd een rare ervaring heb ik al ondervonden. Dus ben ik gisteren met niet al te hoge verwachtingen naar Bozar getrokken. Het NOB opende de namiddag met Ouverture Carnaval Romain van Berlioz. Ik had dit werk al een paar keer gehoord en ik ben er geen super fan van. Op één zwakke plek bij de houtblazers na was het wel goed gespeeld.

Erna kwam het het Concerto for Orchestra van Tan Dun, een recent werk uit 2012. Ik vond het eigenlijk wat raar dat het voor de pauze stond geprogrammeerd en ik vreesde een soort minimalistisch gedoe waarbij de zaal zou durven leeglopen bij een vertoning na de pauze. Op zich heb ik het zo niet voor moderne werken, gewoon omdat ik al veel te veel brol heb moeten aanhoren, maar er zijn natuurlijk uitzonderingen. En dit werk van Tan Dun behoort zeker thuis in die categorie. Van bij de start werd duidelijk dat dit werk het gebruik van de instrumenten in een ruime zin zag. En dit leidde al direct tot luid gemor bij het stokoude zondagnamiddag publiek. Het probleem is ook dat de meeste half doof zijn : ze denken dat ze fluisteren, maar 20 rijen verder kan je de conversatie nog gemakkelijk volgen... Ik vond dit enorm storend en niet respectvol, zowel niet naar de muzikanten als naar de toeschouwers die er wel een boodschap aan hadden. Deze reactie was natuurlijk te verwachten op een zondagmiddag en dus eigenlijk wel een blunder om dit dan te programmeren. De vrijdagavond heb je wel een publiek dat hier meer voor open staat. Het enigste voordeel aan dit publiek is wel dat er geen storend applaus is tussen de delen door.

Er zit heel veel solowerk in en bijna allemaal met een niet-normaal gebruik van het instrument. De grens tussen een zootje of boeiend is meestal flinterdun in moderne werken met zo'n insteek, maar hier werkte het wonderwel. Het hoge niveau van de openingsnoten van de 1e trombone inspireerde de rest van het NOB dat op zeer hoog niveau heeft gespeeld. Bij de uitblinkers zat oa de contrafagot die redelijk wat solowerk mocht doen, wat vrij uitzonderlijk is voor dit instrument. Een zaalvullende en indringende klank was het resultaat, ik heb ervan genoten! De 1e hoorn moet heel hoog gaan en hij heeft dit perfect gedaan. Zoals in het Concerto voor Orkest van Bartok komen alle secties eens aan bod. De solo's van de houtblazers waren verbluffend : zeer hoog werk voor de fagot en een sublieme 1e klarinet heeft me verwonderd in mijn stoel achtergelaten. Ik zou die partituur wel eens willen zien eigenlijk. Het slagwerk was intens, op het einde zelfs zeer intens. Ik had dit stevige werk op de pauken al tijdens 2e Mahler willen horen. Ik zat ondertussen volledig in het werk en het laatste deel had een prachtige spaningsboog en verveelde geen seconde. Ik ben 1000 details in dit rijke stuk vergeten vermelden. Dit wil ik nog eens live horen! Slechts enkele seconden na de slotnoten veerde mijn vriendin al recht voor een staande ovatie en ik ben met veel plezier gevolgd : het was zelfs een dubbele : zowel voor de prestatie van het orkest als de componist. Gezien het moeilijke publiek en een werk voor de pauze was het applaus zeer mooi. Tijdens de pauze was het wel grappig eigenlijk : veel grommelende en klagende mensen 'een hoop lawaai' maar bij mijn Bozar-kennissen was iedereen zeer enthousiast. Ik had voor het concert van een muzikant deze link gekregen https://youtu.be/_e4_J-3kw5w en door tijdsgebrek is het niet gelukt om het op voorhand te beluisteren, wat eigenlijk een zegen was : het was een super ervaring om dit fantastische werk live te ontdekken!

Na de pauze volgde dan één van mijn lievelingsconcerti : het Celloconcerto van Dvorak. Ik had Steven Isserlis al eens gehoord in Shostakovich en dat was geen overtuigende interpretatie maar ik ben er onbevangen beginnen naar luisteren. Het NOB speelde zeer goed, met slechts één mindere solo-passage. De overname van de solist kwam wat zwak over na dit orchestrale geweld. Dit concerto is natuurlijk zeer rijk georchestreerd. De solist maakte weinig klank (blijkbaar ook het gevolg van zijn keuze qua snaren) en had een heel eigen interpretatie van dit werk. Meestal leidt dit tot een boeiende uitvoering, maar nu stond het zo ver van wat gebruikelijk is dat het een moeilijk verhaal werd. Ik vond het nogal bruut en agressief gespeeld en zijn rare tempi waren geen cadeau voor Hugh Wolff. Het grootste gemis was die typische warme celloklank die dit werk zijn romantische ziel geeft. In het 3e deel werd de solist volledig belachelijk gemaakt en overspeeld door de nieuwe concertmeester van het NOB. Mijn vriendin en ik hebben na die passage spontaan naar elkaar gekeken : het plaatje was duidelijk. Het fragiele werk op de trombones was uitstekend gedaan en er zat veel vuur in de strijkers, het maakt echt wel uit wie de concertmeester is. Dus van het orchestrale gedeelte heb ik genoten, maar het was mijn laatste concert met Steven Isserlis, zijn bis kon trouwens ook niet overtuigen. Maar de sterren van de avond waren ongetwijfeld Tan Dan en het NOB.